Zaburzenia hormonalne najczęściej są kojarzone z okresem dojrzewania, ale mogą wskazywać także na nieprawidłowości w pracy poszczególnych partii organizmu. Pojawiają się niezależnie od wieku i mogą powodować poważne skutki zdrowotne. W organizmie musi być zachowana równowaga hormonalna, w przeciwnym razie wpływa to na nasze samopoczucie i kondycję psychofizyczną. Nie wszystkie choroby wynikające z zaburzeń hormonalnych są niebezpieczne, ale niektóre z nich pozostają z nami do końca życia.
Główne objawy większości zaburzeń hormonalnych to:
- zmiany nastroju
- zmiany skórne (przebarwienia, trądzik)
- zaburzenia miesiączkowania
- spadek libido
- niepłodność
- nadmierna potliwość
- wzrost lub spadek wagi
- wypadanie włosów
Zaburzenia hormonalne mogą być uwarunkowane genetycznie, jednak najczęstszą ich przyczyną jest niezdrowy styl życia, złe nawyki żywieniowe, nadmierny stres i problemy emocjonalne. Wysoki poziom hormonu stresu (kortyzolu) wpływa na wydzielanie także innych hormonów, a co za tym idzie - zaburza całą gospodarkę hormonalną i pracę narządów wewnętrznych i układów organizmu.
Najczęściej występującym schorzeniem, wynikającym z zaburzeń hormonalnych, są choroby tarczycy. Wyróżnia się dwie podstawowe - niedoczynność i nadczynność. Obie mają związek z nieprawidłowym wydzielaniem hormonu TSH. Bardzo często problemy z tarczycą idą w parze z problemami skóry (trądzikiem, przebarwieniami, zaburzeniami wydzielania sebum), a także z wypadaniem włosów i kruchością paznokci.
Tuż obok chorób tarczycy, na podium stoją zaburzenia wydzielania insuliny, czyli hormonu wydzielanego przez trzustkę. Insulina odpowiada za utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi, a zaburzenia jej wydzielania mogą prowadzić do cukrzycy.
Inną chorobą związaną z zaburzeniami hormonalnymi jest hirsutyzm, czyli występowanie nadmiernego owłosienia na całym ciele. Najczęściej jest to broda, piersi, ręce i nogi. Choroba związana jest z nadmierną produkcją hormonów wydzielanych przez jajniki (u kobiet) i nadnercza (u mężczyzn).
Nieleczone problemy z hormonami mogą doprowadzić nawet do niepłodności, szczególnie u kobiet. Rozchwiana gospodarka układu płciowego skutkuje zaburzeniami miesiączkowania, a z czasem także zanikiem owulacji.
Leczenie zaburzeń hormonalnych polega przede wszystkim na poprawnym rozpoznaniu, które hormony zaburzają pracę organizmu. Na tej podstawie opracowuje się terapię, najczęściej są to odpowiednio dobrane leki, czasem także dieta i konieczność zmiany nawyków.
