Układ limfatyczny - funkcje, budowa, choroby

Ludzki organizm ma wiele tajemnic, jedną z nich stanowi układ limfatyczny. Mimo, że ciało człowieka od wielu lat podlega badaniom lekarzy i naukowców, a opisywany system odkryto w XVII w. liczne pytania na temat jego funkcjonowania pozostają bez odpowiedzi.

1. Co to jest układ limfatyczny

Układ limfatyczny, nazywany też chłonnym (łac. systema lymphaticum) to rozbudowana sieć naczyń, odpowiedzialna za zachowywanie odpowiedniej równowagi płynów naszego organizmu, a także za ochronę przeciw różnego rodzaju infekcjom. Układ limfatyczny składa się z wielu naczyń limfatycznych, transportujących chłonkę (limfę) – bezbarwny, wodnisty płyn, zawierający białka, sole, glukozę oraz inne substancje. Jedną z głównych funkcji układu chłonnego jest zbieranie nadmiaru limfy z tkanek ciała i transportowanie jej do krwi.

Układ limfatyczny odgrywa ważną rolę w odporności organizmu. Pomaga zwalczać wirusy, bakterie i grzyby, które mogą stać się przyczyną infekcji. Jest to możliwe, gdyż drobnoustroje te filtrowane są przez węzły chłonne, stanowiące jeden z elementów układu chłonnego. W węzłach gromadzą się limfocyty, które unieszkodliwiają te zarazki.

2. Jak zbudowany jest układ limfatyczny

Tkanka limfatyczna zlokalizowana jest przede wszystkim w szpiku kostnym, śledzionie, grasicy, węzłach chłonnych oraz migdałkach - ważnych narządach odpowiedzialnych za odporność. Oprócz tego na układ limfatyczny składają się naczynia limfatyczne, z których jednym z głównych jest przewód piersiowy.

Rozpoczyna się on w okolicach dolnej części kręgosłupa, gdzie zbiera limfę z miednicy, jamy brzusznej oraz dolnych rejonów klatki piersiowej. Dalej przebiega przez klatkę piersiową i uchodzi do dużej żyły po lewej stronie szyi. Drugim ważnym naczyniem limfatycznym jest przewód chłonny prawy. Odpowiada za zbieranie limfy z prawej strony szyi, klatki piersiowej i ramienia. Ma ujście do żyły zlokalizowanej po prawej stronie szyi.

Jak usprawnić pracę układu limfatycznego? [6 zdjęć]

Układ limfatyczny (chłonny) jest częścią układu sercowo - naczyniowego oraz odpornościowego. Tworzy otwarty...

zobacz galerię

Ważnym organem układu limfatycznego jest również śledziona. Jej zadaniem jest kontrolowanie ilości krwi i krwinek, krążących po organizmie. Odpowiada również za niszczenie uszkodzonych krwinek.

3. Jakie choroby atakują układ limfatyczny

Istnieją pewne choroby, które upośledzają pracę węzłów chłonnych, śledziony oraz tkanki limfatycznej. Należą do nich:

• Limfadenopatia – ogólne powiększenie węzłów chłonnych w wyniku zlokalizowanej w ich pobliżu infekcji. Jeśli powiększonych jest więcej węzłów, może to wskazywać na poważniejsze schorzenie;
• Zapalenie węzłów chłonnych – do zapalenia tego typu dochodzi w wyniku infekcji tkanki samego węzła chłonnego. Miejsce węzła jest wtedy opuchnięte i bolesne, a skóra na jego powierzchni zaczerwieniona i gorąca w dotyku. Przypadłość ta najczęściej spowodowana jest infekcją bakteryjną i dotyczy węzłów chłonnych szyjnych. Leczenie polega głównie na podaniu antybiotyków;
• Chłoniak – jest to choroba nowotworowa, w której przebiegu limfocyty zmieniają się nieprawidłowo, po czym dochodzi do ich proliferacji.Węzły chłonne się powiększają, a komórki nowotworowe zajmują zdrową tkankę i mogą powodować powstawanie guzów w innych częściach ciała;
• Splenomegalia – powiększenie śledziony. Do splenomegalii dochodzi zazwyczaj w wyniku infekcji wirusowej, chociaż zdarza się, że śledziona powiększa się przez inne choroby, np. raka.

Ważny element układu limfatycznego to węzły chłonne. Ich powiększenie sugeruje infekcję i jest pierwszym wskazaniem do wizyty u lekarza, szczególnie, gdy powiększonych jest więcej niż jeden węzeł chłonny.