Plamy cafe au lait – przyczyny, wygląd i usuwanie

Plamy cafe au lait swoim wyglądem i kolorem przypominają kawę z mlekiem. To jedno z najczęstszych zaburzeń barwnikowych skóry. Pojedyncze zmiany są częste i nie wiążą się z żadną patologią. Liczne plamy w typie cafe au lait są typowym objawem wielu chorób genetycznych. Co warto wiedzieć?

1. Co to są plamy cafe au lait?

Plamy cafe au lait (café au lait spot), czyli skórne plamy typu „kawa z mlekiem”, to wrodzone wykwity skórne. Ich nazwa, pochodząca z języka francuskiego, nawiązuje do ich jasnobrązowej barwy, która przywodzi na myśl kawę z mlekiem (café au lait).

To jedno z najczęstszych zaburzeń barwnikowych skóry. Nie należy ich mylić ze znamionami skórnymi i łojotokowymi, siniakami, wybroczynami czy piegami.

Jak wygląda plama café au lait? Zmiany są jednolicie przebarwione. Przybierają barwę od jasnego beżu po ciemny brąz. Są płaskie i dobrze odgraniczone, leżą w poziomie skóry. Mogą mieć gładkie obrysy lub postrzępione brzegi. Ze względu na kształt plam klasyfikuje się je na zmiany:

• o gładkich brzegach („coast of California”),
• o postrzępionych i nieregularnych kształtach („coast of Maine”).

Ich wielkość i liczebność jest różna – zależą zarówno od pierwotnej jednostki chorobowej, jak i cech osobniczych danego pacjenta. Występują głównie na tułowiu i kończynach.

Plamy typu cafe au lait są często obecne już przy narodzinach dziecka. Zdarza się, że pojawiają się we wczesnym dzieciństwie, jednak są bardzo jasne, stąd trudno je dostrzec. Z wiekiem mogą się powiększać, a także przyjmować ciemniejszy kolor. Może być ich również więcej.

2. Przyczyny plam café au lait spot

Bezpośrednią przyczyną powstania zmian tego typu jest zwiększona ilość melaniny. To barwnik, który jest obecny w komórkach zwanych melanocytami oraz komórkach naskórka.

Pojedyncze plamy café au lait u dzieci i dorosłych zdarzają się często. Zwykle nie są związane z żadną patologią. Pojedyncza plama traktowana jest jako norma.

Z kolei liczne plamy są charakterystyczne dla niektórych chorób genetycznych lub mogą stanowić cechę dziedziczoną autosomalnie dominująco. Są typowym objawem wielu fakomatoz.

Fakomatozy należą do schorzeń przewlekłych. Charakteryzują się występowaniem zaburzeń w obrębie tkanek i narządów pochodzących z wszystkich listków zarodkowych.

Plamy typu café au lait obserwuje się w obrazie klinicznym takich chorób jak:

• neurofibromatoza typu 1 (NF1, neurofibromato-sis type I), nazywana również nerwiakowłókniako-watością typu 1 lub, dawniej chorobą von Reckling-hausena. To najczęstsza z fakomatoz stwierdzanych w populacji ogólnej. Rozpoznanie neurofibromatozy typu I zwykle nie wymaga diagnostyki genetycznej. Odbywa się na podstawie kryteriów NIH, z których pacjent powinien spełniać przynajmniej dwa. Jednym z nich jest pojawienie się co najmniej 6 plam café-au-lait o średnicy powyżej 5 mm u dziecka lub powyżej 15 mm po okresie pokwitania,
• stwardnienie guzowate,
• zespół McCune-Albrighta,
• ataksja-teleangiektazja,
• zespół Chediaka-Higashiego,
• mnoga gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza typu 2B,
• niedokrwistość Fanconiego.

To dlatego plamy cafe au lait są traktowane nie tylko jako defekt kosmetyczny, ale często również wskazówka diagnostyczna.

3. Kiedy do lekarza?

Plamy typu café au lait, występujące w większej liczbie, mogą oznaczać konieczność diagnostyki pod kątem genetycznie uwarunkowanych schorzeń nerwowo-skórnych.

Do poszukiwania choroby podstawowej powinny skłaniać:

• obecność wielu plam na skórze,
• stałe pojawianie się plam z wiekiem dziecka,
• obecność pojedynczych plam u dziecka z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego, fizycznego lub wadami w budowie ciała albo zaburzeniami narządowymi.

O tym, czy zmiany skórne - niezależnie od ich liczby, kształtu i barwy - mają znaczenie kliniczne i wymagają badań, decydują zwykle niedyspozycje i dolegliwości pacjenta, takie jak na przykład niepoddająca się leczeniu niedokrwistość, graniczna małopłytkowość, zaburzenia rozwoju czy wady kostne.

4. Czy usuwać plamy cafe au lait?

W kontekście plam cafe au lait często pada pytanie, czy je usuwać. Co radzą specjaliści? Jeśli zmiana jest cechą odosobnioną, nie jest związana z chorobą i jednocześnie stanowi znaczny defekt kosmetyczny, warto rozważyć jej usunięcie metodą chirurgii laserowej.

Liczne plamy cafe au lait, które pojawiają się w przebiegu fakomatoz, z uwagi na dobre ukrwienie oraz tendencje do złego gojenia się ran, powinny być usuwane wyłącznie w ostateczności.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.