Odra IgG, IgM

Wirus odry jest rozpowszechnionym patogenem, który posiada wysokie właściwości zakaźne. Odra to choroba, którą ludzie zarażają się głównie w okresie jesienno-zimowym, zwykle drogą kropelkową. Jednorazowe zakażenie daje odporność na resztę życia. U niektórych pacjentów, średnio u co piątego, pojawiają się powikłania, zwykle zapalenie płuc i zapalenie mózgu. Rzadko zdarza się podostre twardniejące zapalenie mózgu. Obecność wirusa odry stwierdza się poprzez wykonanie wymazu z gardła i wykrycie specyficznych dla danego wirusa przeciwciał IgM. W celach diagnostycznych stosuje się genotypowanie, wykorzystywane są metody PCR lub ELISA, używane do oznaczania przeciwciał IgG i IgM. Warto pamiętać, że gdy wystąpią przeciwciała IgG, część z nich pozostaje w organizmie do końca życia.

1. Przebieg badania na obecność przeciwciał odry IgG lub IgM

Metoda ELISA służy do oznaczania przeciwciał IgG lub IgM. Materiał do badania stanowi surowica, osocze lub płyn mózgowo-rdzeniowy. Surowica i osocze powinny być pobierane do pojemników, które zawierają EDTA, cytrynian sodu lub heparynę. Przy pobieraniu należy zachować ostrożność i odpowiednie procedury, aby nie spowodować zanieczyszczenia próbki, co mogłoby wpłynąć na wynik badania. Próbka krwi powinna znajdować się w szczelnej, jałowej probówce. Jeżeli to badanie krwi nie jest wykonywane natychmiast próbka krwi może być przechowywana w temperaturze pokojowej do 48 godzin, jednak zaleca się w chłodniejszej temperaturze (4 - 8˚C). W przypadku, gdy badanie na materiale biologicznym będzie wykonywane po upływie 48 godzin, należy próbkę zamrozić. Podczas oznaczania wykorzystywane są specjalne płytki ze studzienkami opłaszczonymi antygenami (związkami, posiadającymi zdolność wiązania z przeciwciałami).

Jeśli w badanym materiale znajdują się przeciwciała skierowane przeciwko wirusowi odry, dojdzie do reakcji antygen-przeciwciało. Następnie zostaje usuwany materiał niezwiązany z fazą stałą (antygenem). Dodanie substratu (związku chemicznego, który reaguje z enzymem - fosfatazą alkaliczną - skoniugowanym z przeciwciałem) pozwala stwierdzić, czy badana próba pochodzi od osoby chorej, czy zdrowej. Dodaje się następnie odpowiedni związek, który wchodzi w reakcję z wytworzonym kompleksem. Jeśli dojdzie do reakcji enzym-substrat (wynik pozytywny), powstanie wówczas barwny produkt, którego stężenie jest proporcjonalne do stężenia przeciwciał. Stężenie przeciwciał można obliczyć metodą fotometryczną. Brak reakcji barwnej świadczy o braku obecności przeciwciał (wynik negatywny).

2. Wyniki badania na przeciwciała IgG i IgM odry

Wynik pozytywny, świadczący o chorobie, stwierdza się przy wartości 15 U/ml, natomiast wynik negatywny wynosi poniżej 10 U/ml. Uzyskanie wyniku 10 - 15 U/ml, określanego jako graniczny, daje podstawę do powtórzenia badania po około 1 - 2 tygodniach.

Wynik pozytywny badania ELISA w kierunku obecności przeciwciał IgM świadczy o aktualnym ostrym lub niedawno przebytym zakażeniu. Swoiste przeciwciała odry IgM pojawiają się po 2 - 3 dniach od czasu wystąpienia wysypki i zanikają po 4 - 5 tygodniach. Materiał do badania powinien być pobrany po 7 dniach od pojawienia się wysypki ze względu na to, iż wtedy poziom IgM wykazuje największą wartość. Jeżeli próbka została pobrana wcześniej i wynik jest negatywny, należy badanie powtórzyć, pobierając kolejną próbkę w odpowiednim czasie. Natomiast oznaczanie IgG ma na celu ocenę statusu immunologicznego. Obecność przeciwciał IgG, mimo niestwierdzonej odry, oznacza, że badany przeszedł chorobę w przeszłości lub został skutecznie zaszczepiony. W przypadku odporności wartość progowa wynosi 200 U/ml.