Odbyt - charakterystyka. Choroby odbytu, ich przyczny, objawy i leczenie

Odbyt to fragment układu pokarmowego, który pełni ważną rolę w organizmie. Dzięki niemu człowiek może oddać stolec lub wstrzymać wypróżnianie czy oddawanie gazów. Gdy jednak pojawiają się choroby odbytu, nie pełni on swojej roli prawidłowo. To wstydliwy temat, dlatego większość z nas odwleka wizytę u lekarza. To błąd, ponieważ nieleczone choroby odbytu mogą mieć groźne konsekwencje.

1. Charakterystyka odbytu

Odbyt to otwór znajdujący się na końcu układu trawiennego. Zamykają go mięśnie, które tworzą zwieracz odbytu. Jego zadanie polega na opróżnianiu przewodu pokarmowego z kału, co z kolei następuje w czasie wypróżniania.

2. Choroby odbytu

2.1. Hemoroidy

Hemoroidy to inaczej żylaki odbytu lub guzki krwawnicze. Mają one owalnych kształt i są wyczuwalne przy wejściu do kanału odbytu. Jest to najczęściej występująca choroba końcowego odcinka układu trawiennego: cierpi na nią co trzeci Polak.

Zazwyczaj na objawy hemoroidów skarżą się kobiety, które weszły w piątą dekadę życia. Przyczyny powstawania żylaków odbytu są związane z trybem życia. Najczęstsze to siedząca praca, brak ruchu i otyłość.

Objawy hemoroidów to:

• krwawienie z odbytu w trakcie oddawania stolca
• pieczenie i świąd odbytu
• wypadanie żylaków

W przebiegu leczenia można sięgnąć po maść i czopki na hemoroidy i czopki. Kluczowa jest zmiana trybu życia na aktywny, a diety na bogatą w błonnik pokarmowy i przyjmowanie dużych ilości płynów. Gdy zaawansowanym stadium choroby lekarz może zdecydować o operacji.

Nie tylko na nogach - 5 miejsc, w których mogą pojawić się żylaki [6 zdjęć]

Żylaki powstają w wyniku nadmiernego poszerzenia żył. Najczęściej są wynikiem chorób związanych z układem...

zobacz galerię

2.2. Rak odbytu

Rak odbytu to najgroźniejsza choroba tego odcinka układu pokarmowego. Z drugiej strony łatwo można go rozpoznać i wyleczyć (jeśli zostanie wykryty we wczesnym stadium, pacjent ma niemal 100 proc. szans na wyleczenie).

Lekarz bada odbyt palcem i wykonuje badanie endoskopowe. Rak odbytu najczęściej atakuje osoby po 40. roku życia.

Czynniki sprzyjające zachorowaniu to: zaparcia, dieta uboga w błonnik, nałogi (palenie papierosów), uwarunkowania genetyczne i zakażenie wirusem HIV (do którego doszło w czasie seksu analnego bez zabezpieczenia). Homoseksualni mężczyźni są obarczeni najwyższym ryzykiem zachorowania.

Objawy raka odbytu to:

• obecność krwi w kale
• zmiana rytmu wypróżnień: chory boryka się z biegunką lub cierpi na zaparcia
• wrażenie niepełnego wypróżnienia pomimo defekacji

Leczenie raka odbytu obejmuje radioterapię i zabieg usunięcia guza. Następnie odtwarza się jelito (jeśli rak został wykryty we wczesnym stadium) lub zakłada się sztuczny odbyt, czyli stomię (jeśli diagnoza została postawiona w zaawansowanej chorobie). Wybór sposobu postępowania zależy od stopnia zaawansowania choroby.

2.3. Szczelina odbytu

Szczeliny odbytu to płytkie pęknięcia błony śluzowej kanału odbytu. Objawy choroby to:

• ostry, piekący ból, który pojawia się podczas wypróżniania i utrzymuje się również po defekacji
• krwawienie (widoczne na stolcu i papierze toaletowym)
• świąd odbytu

Szczeliny odbytu najczęściej stwierdza się u osób między 20. a 40. rokiem życia. Rana może powstać na skutek urazu mechanicznego, wysiłku (na przykład w czasie wypróżniania twardego stolca lub w trakcie przedłużającego się porodu) lub podczas stosunku analnego.

Aby pęknięcie wygoiło się samoistnie, należy przestrzegać podstawowych zasad higieny osobistej, regularnie wypróżniać się, stosować leki rozluźniające stolec i wprowadzić dietę bogatoresztkową, która pomoże zapobiec nawrotom tej choroby odbytu.

Dodatkowo w domowym zaciszu można przygotowywać nasiadówki w ciepłej wodzie. Jeżeli te działania nie przyniosą efektów, lekarz może zadecydować o operacyjnym wycięciu szczeliny.

2.4. Ropnie okołoodbytnicze

Ich przyczyną jest zakażenie odbytowych gruczołów cewkowych. Czasami mogą być spowodowane chorobami jamy brzusznej. Leczenie tej choroby odbytu wymaga interwencji chirurga. Po operacji pacjent musi przyjmować leki przeciwbólowe, środki zmiękczające stolec. Czasami wskazane jest leczenie antybiotykami.

2.5. Przetoka odbytu

Powikłaniem ropni okołoodbytniczych może być przetoka odbytu, czyli nieprawidłowe połączenie między kanałem odbytu a skórą. Objawami choroby są:

• piekący ból w okolicy odbytu
• treść ropna lub kałowa, która wydobywa się z otworu w skórze

W tym przypadku konieczne jest leczenie chirurgiczne.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.