Grypa typu A

Wirus grypy typu A - obraz mikroskopowy jest wywoływana przez odmianę A wirusa grypy. Ten wirus występuje przede wszystkim u ptaków, ale może zakażać także świnie, konie, foki, wieloryby i norki, a także ludzi. Najbardziej znany podtyp tego wirusa to wirus H1N1, który wywołał tzw. „ptasią grypę]” oraz „świńską grypę”. Obecnie częste u ludzi są także podtypy wirusa H1N2 i H3N2. Grypa A jest szczególnie niebezpieczna, ze względu na szybkość mutacji. Układ odpornościowy nie jest w stanie rozpoznać wirusa i się przed nim skutecznie obronić.

1. Wirus grypy A

Wirus grypy A jest bardzo podatny na mutacje. Posiada 8 niezależnych segmentów RNA, co pozwala mu na wymienianie się genami z innymi szczepami wirusa. Jeden typ wirusa jest zwykle „wyspecjalizowany” w jednym rodzaju zakażenia. Otoczka białkowa każdego wirusa typu A jest zbudowana z silnie immunogennych glikoprotein: hemaglutyniny (HA lub H) i neuraminidazy (NA lub N). Wśród tych białek występuje:

• 16 podtypów hemaglutyniny,
• 9 podtypów neuraminidazy.

Możliwości kombinacji jest więc aż 144, co pozwala na dużą różnorodność wśród wirusów grypy typu A.

Wirus grypy A to najczęstsza przyczyna epidemii i pandemii grypy. Dzieje się tak dlatego, że ta odmiana wirusa ma możliwość skoków antygenowych, czyli szybkiej zmiany struktury białkowej swojej otoczki. Przeciwciała „znające” poprzednią wersję wirusa, nie poznają tej nowej i nie bronią się przed nią. Inne odmiany grypy potrafią tylko wykonać przesunięcia antygenowe, co oznacza, że zmieniona struktura otoczki białkowej wirusa ma większe szanse, by zostać rozpoznaną przez układ immunologiczny, który już raz zetknął się z wirusem.

2. Zakażenia wirusem grypy

Jeden ze składników otoczki białkowej wirusa, hemaglutynina, przyłącza się do kwasu N-acetyloneuraminowego (kwasu sialowego). Kwas ten występuje w białkach błony komórkowej i pozwala na przekazywanie sygnałów między komórkami. Wirus atakuje kwas sialowy znajdujący się w komórkach nabłonka dróg oddechowych, sprawiając, że komórka go wchłania. Wewnątrz niej dochodzi do replikacji wirusa. Po kilku godzinach uwalniane są kopie wirusa, które atakują kolejne komórki.

Grypa typu A

Widok mikroskopowy

zobacz galerię

3. Objawy grypy typu A

Objawy grypy typu A u ludzi nie odbiegają zwykle od zwykłych objawów grypy. Są to więc:

• wysoka i nagła gorączka,
• bóle mięśniowe,
• zapalenie spojówek,
• kaszel,
• ból gardła.

Jeśli chodzi o szczep H5N1 ptasiej grypy, objawy są znacznie ostrzejsze i dużo częściej prowadzą do śmiertelnych powikłań.

Natężenie objawów grypy i ciężkość jej przebiegu w dużej mierze zależą od stanu układu odpornościowego danej osoby. Jeśli u osoby zarażonej wirusem doszło wcześniej do kontaktu z tą samą odmianą wirusa, przebieg będzie lżejszy. Jeśli układ odpornościowy danej osoby jest sprawny, jest dużo mniejsze ryzyko, że dojdzie do powikłań pogrypowych, które obejmują zapalenie płuc, zapalenie zatok obocznych nosa, zapalenie krtani, zapalenie oskrzeli, zapalenie osierdzia, zapalenie mięśnia sercowego, ostrą niewydolność nerek, zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowych, a nawet śmierć.