Eozynofilia – rodzaje, przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Eozynofilia to stan cechujący się zwiększoną ilością granulocytów kwasochłonnych, czyli eozynofili we krwi. Mówi się o niej, gdy ich liczba jest zbyt wysoka w stosunku do normy. Przyczyną takiego stanu mogą być choroby alergiczne, pasożytnicze, autoimmunizacyjne, nowotworowe, jak również stany zapalne dróg oddechowych. Jakie są objawy eozynofilii? Jak ją diagnozować i leczyć?

1. Co to jest eozynofilia?

Eozynofilia to pojęcie, które oznacza zwiększenie liczby eozynofili we krwi obwodowej powyżej wartości uznanej za normę. Eozynofile (Eo), czyli granulocyty kwasochłonne, to rodzaj białych krwinek, które w cytoplazmie zawierając ziarnistości.

Należą do komórek układu odpornościowego i odgrywają kluczową rolę w reakcjach alergicznych i przy zwalczaniu pasożytów.

Podstawową funkcją eozynofilii jest niszczenie obcych białek. Biorą udział w odpowiedzi immunologicznej, odpowiadają za naprawę tkanek. Są intensywnie wytwarzane w okresie zakaźnych chorób bakteryjnych i wirusowych. Wykazują bardzo wysoką skuteczność w walce z pasożytami.

2. Normy eozynofili

Prawidłową liczbę eozynofili we krwi obwodowej opisują wartości, które podaje się w liczbach bezwzględnych oraz odsetkach. U osób dorosłych prawidłowa liczba eozynofili we krwi wynosi 50-500/µL, co powinno stanowić około 2-4% białych krwinek krwi obwodowej.

Eozynofile u dziecka mają nieco inne wartości referencyjne. Warto także wiedzieć, że wyniki badań cechują się dużą zmiennością i zależą od wielu fizjologicznych i chorobowych czynników: wieku, pory dnia, stanu emocjonalnego, wysiłku czy cyklu miesiączkowego.

Podwyższone eozynofile we krwi obwodowej nazywa się eozynofilią. Niskie eozynofile, poniżej 50/µl, to eozynopenia. Eozynofilia powyżej 1500/µL lub występowanie nacieków eozynofilowych w tkankach to hipereozynofilia.

3. Rodzaje eozynofilii

W zależności od tego, jak dużo eozynofilii jest obecnych we krwi, wyróżnia się trzy stopnie choroby. Tym samym klasyfikuje się ją jako:

• eozynofilią łagodną (od 500 do 1500/µL krwi),
• eozynofilią umiarkowaną (od 1500 do 5000/µL krwi),
• eozynofilią ciężką (powyżej 5000/µL krwi).

Ponadto eozynofilię dzieli się ze względu na przyczynę powstawania. Gdy jej pojawienie się nie jest związane z inną chorobą, mówi się o eozynofilii pierwotnej. Gdy jest wynikiem schorzenia, rozpoznaje się eozynofilię wtórną.

Mówi się także o jej dwóch podtypach. Eozynofilia klonalna jest konsekwencją choroby nowotworowej. Ta prowadzi do proliferacji (zwiększonego wytwarzania eozynofili przez organizm. Z kolei eozynofilia idiopatyczna to eozynofilia o nieznanym pochodzeniu.

4. Przyczyny eozynofilii

Najczęstsze przyczyny eozynofilii to:

• choroby o podłożu alergicznym lub nieznanego pochodzenia, np. atopowe zapalenie skóry (AZS), alergiczny nieżyt nosa, pokrzywka, astma oskrzelowa,
• infekcje pasożytnicze wywołane przez owsiki, tasiemice, węgorki jelitowe czy glistę ludzką,
• infekcje niepasożytnicze, np. zakażenia grzybicze,
• choroby tkanki łącznej, np. guzkowe zapalenia tętnic,
• choroby zakaźne,
• przewlekłe choroby zapalne, np. nieswoiste choroby zapalne jelit,
• układowe choroby tkanki łącznej, np. układowe zapalenia naczyń,
• zaburzenia immunologiczne, np. niedobór przeciwciał IgA,
• choroby nowotworowe, chłoniaki, nowotwory lite,
• powikłania pojawiające się wskutek zażywania leków.

Najczęściej spotyka się wzrost eozynofili w odpowiedzi na choroby pasożytnicze oraz alergiczne.

5. Objawy eozynofilii

W przeważającej liczbie przypadków nie pojawiają się żadne dolegliwości związane z eozynofilią. Objawy jej towarzyszące są różne, w zależności od przyczyny zwiększonej liczby eozynofili we krwi. Jak można się domyślać, inne symptomy towarzyszą alergii czy zakażeniu pasożytami, a inne chorobie nowotworowej.

Sama eozynofilia, zwłaszcza ciężka (>5000/µL), niezależnie od przyczyny może prowadzić do uszkodzeń narządowych. Uwalniane przez granulocyty kwasochłonne cytokiny mogą wywoływać zmęczenie, a także gorączkę, nadmierną potliwość, spadek apetytu i utratę wagi.

Gdy w płucach pojawią się nacieki eozynofilowe, może pojawić się przewlekły kaszel i duszność. Objawy skórne obejmują zaczerwienienia, pokrzywkę czy świąd, jak również obrzęk naczynioruchowy. Obserwuje się również inne symptomy, na przykład ze strony układu pokarmowego czy krążenia, a także objawy neurologiczne.

6. Diagnostyka i leczenie

Na wykrycie eozynofilii pozwala podstawowe, proste i powszechnie wykonywane badanie krwi, jakim jest morfologia krwi. Ilość granulocytów kwasochłonnych można także ocenić, analizując inny materiał, taki jak plwocina czy popłuczyny z drzewa oskrzelowego (np. w ostrym eozynofilowym zapaleniu płuc) czy wydzielina z nosa) (np. w alergicznym nieżycie nosa).

Wykrycie w badaniach eozynofilii wymaga przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki i ustalenia przyczyny nieprawidłowości. To pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia, które zależy od podłoża problemu.

Pomocne są takie badania jak: OB, CRP, próby wątrobowe, badania biochemiczne oceniające funkcje nerek, LDH czy witamina B12.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.