Bolesne miesiączki u kobiet

Bolesne miesiączki – tak powszechnie określa się silne bóle kurczowe okolicy krzyżowej oraz podbrzusza, występujące u kobiet podczas menstruacji. Bóle dają o sobie znać z reguły tuż przed okresem i na jego początku. Jest to stosunkowo częsta przypadłość kobiet. Ból brzucha towarzyszący miesiączce jest czasem tak silny, że zmusza do pozostania w łóżku nawet przez kilka dni.

1. Objawy miesiączki

Dolegliwości związane z miesiączką pojawiają się najczęściej w przeddzień krwawienia lub pierwszego dnia jego trwania. Potem bóle podbrzusza i okolicy krzyżowej z reguły stopniowo się zmniejszają i zanikają. Czasem jednak utrzymują się przez cały czas krwawienia miesięcznego. Ból brzucha w czasie miesiączki może mieć postać lekkiego dyskomfortu, uczucia ciążenia, a nawet utrzymującego się przez kilka dni silnego bólu skurczowego.

Na bolesne miesiączki cierpi około 40% dorosłych kobiet, z czego 10% z powodu silnych dolegliwości bólowych pozostaje w łóżku nawet na kilka dni. Bolesne miesiączkowanie jest najczęstszą przyczyną nieobecności młodych kobiet w pracy bądź w szkole. Objawom menstruacji mogą towarzyszyć nie tylko bóle brzucha, ale też rozstrój żołądkowo-jelitowy, ból pleców oraz głowy. Inne sygnały zbliżającego się krwawienia miesięcznego to: osłabienie i zmęczenie, nudności i wymioty, zaburzenia pokarmowe występujące pod postacią wzdęć, zaparć lub biegunek, a także depresyjny nastrój i drażliwość.

2. Bolesne miesiączki – przyczyny

Za bolesne miesiączki odpowiadają przyczyny organiczne i czynnościowe. Do tych pierwszych zalicza się:

• przerost błony śluzowej macicy poza jamę macicy,

• podśluzówkowe oraz śródścienne mięśniaki macicy,

• niedorozwój, zmiany położenia oraz wady macicy,

• zwężenie kanału szyjki macicy,

• stany zapalne przydatków oraz przymacicz.

Do czynnościowych przyczyn bolesnych menstruacji należą:

• nadmierna kurczliwość mięśni macicy,

• uwarunkowania hormonalne,

• nieprawidłowe złuszczanie się błony śluzowej macicy,

• czynniki psychiczne.

3. Bolesna miesiączka – badanie i leczenie

Jeśli bolesne miesiączki powtarzają się, należy udać się do ginekologa w celu wykluczenia zmian chorobowych lub nieprawidłowości anatomicznych w obrębie układu rodnego. Ginekolog przeprowadza z pacjentką wywiad oraz badanie. Na ich podstawie może postawić rozpoznanie. Jeśli przyczyną dolegliwości miesięcznych okaże się niedorozwój macicy, jej wadliwa budowa lub mięśniaki, jest to tak zwane wtórne bolesne miesiączkowanie.

W wielu przypadkach badanie ginekologiczne nie wykazuje jednak żadnych nieprawidłowości. Wówczas mamy do czynienia z pierwotnym bolesnym miesiączkowaniem, tzn. takim, za które nie odpowiadają inne choroby czy zmiany anatomiczne. Zmagają się z nim zwykle młode dziewczyny, jeszcze przed 20. rokiem życia. Za pierwotne bolesne menstruacje odpowiadają prawdopodobnie hormony – prostaglandyny. Przyczyniają się one do problemów z opróżnianiem macicy z krwi oraz do zwiększonej czynności skurczowej macicy. Mniejszy przepływ krwi przez macicę powoduje niedokrwienie mięśniówki. Stan ten pobudza wytwarzanie hormonów tkankowych i prowadzi do pojawienia się bólu.

Jeśli miesiączka jest bardzo bolesna i przyczynia się do pogorszenia komfortu życia, należy zgłosić się do lekarza i podjąć właściwe leczenie. Przy wtórnym bolesnym miesiączkowaniu stosuje się leczenie przyczynowe, tzn. mające na celu wyleczenie choroby podstawowej, np. leczenie przeciwzapalne w zapaleniu narządu rodnego czy operacyjne w nasilonym przeroście śluzówki macicy. Gdy za bolesne miesiączki odpowiadają przyczyny czynnościowe, wówczas stosuje się leczenie farmakologiczne. Środki przeciw bolesnemu miesiączkowaniu to: inhibitory syntezy prostaglandyn, leki uspokajające, hormonalne, przeciwbólowe z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych oraz rozkurczowe. Ulgę przy miesiączce przynoszą również ciepłe okłady na podbrzusze.

Jeśli okres jest dokuczliwy, na dwa dni przed krwawieniem można sięgnąć po napary ziołowe z liści mięty, malin lub rumianku, a także po łagodne leki uspokajające na bazie ziół. Zaleca się również stosowanie diety lekkostrawnej. Warto zrezygnować na kilka dni z mocnej herbaty i kawy, wzdymających produktów spożywczych oraz dań ciężkostrawnych, słonych i ostro przyprawionych.

Jeżeli wcześniejsze miesiączki były bezbolesne, a nagle pojawia się silny ból brzucha w czasie menstruacji, badanie ginekologiczne jest koniecznością.